45,8 miljoen slaven
Als een van de laatste Europese landen schafte Nederland slavernij formeel af op 1 juli 1861. Daarmee is echter niet alles gezegd. The Global Slavery Index rapporteert dat er naar schatting wereldwijd 45,8 miljoen slaven zijn op dit moment. Dat zijn meer slaven dan ooit, meer zelfs dan toen slavernij nog 'normaal' was. Onder moderne slavernij verstaan we uitbuiting van een persoon, die dat niet kan weigeren vanwege bedreiging, geweld, dwang, machtsmisbruik of bedrog en waarbij die persoon niet als menselijk wordt behandeld.
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
Toen versus Nu
Moderne slavernij verschilt in een aantal opzichten van de slavernij waarover je in de vorige lessen geleerd hebt. Slavernij is tegenwoordig verboden en mensenhandel wordt dus ook niet meer, zoals in de Gouden Eeuw, midden op marktpleinen bedreven. Doordat het stiekem gaat, lijkt het niet te bestaan. Toch worden er nog altijd over de hele wereld mensen gekidnapt of met valse beloften van hun woonplaats weggelokt, en verkocht. Met name vrouwen en kinderen uit arme gebieden zijn hier het slachtoffer van.
Een ander groot verschil is de omvang van de slavernij. Slaven werden in de Gouden Eeuw vooral gezien als goedkope krachten op de plantages, of als diensten in het huis. Hoewel dat tegenwoordig zeker sectoren zijn waarin slavernij nog steeds voorkomt, zijn er ook een aantal nieuwe 'markten' bijgekomen waar mensen als slaven werken en leven. Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan de massaproductie van goedkope kleding, de fabricage van jouw smartphone en het sekstoerisme.
Deze nieuwe markten brengen ook nieuwe vormen van kinderslavernij met zich mee. In ontwikkelingsgebieden worden kinderen van hun familie weggelokt (of door familie verkocht!) met mooie beloften over een betere toekomst en een baan waarmee ze geld kunnen verdienen voor hun gezin. Anderen worden geroofd of ontvoerd en door mensenhandelaren naar buurlanden gebracht en verkocht. Net als toen komen ze als slaven op plantages te werken, maar ook de 100.000 kindsoldaten in Afrika, of de circa 1,2 miljoen kinderprostitués van India (waarvan de helft tussen de 11 en 14 jaar oud) vallen onder kinderslavernij.
​
​
​
​
Al die grote getallen maken het niet overzichtelijker. Zoals je gemerkt hebt is slavernij nog steeds een probleem. Een groot, mondiaal probleem. Om wat meer inzicht te krijgen in de omvang en de verschillende vormen van slavernij over de wereld, ga je een atlasopdracht maken.
Tim Hofman (Spuiten en Slikken op Reis) interviewt een kinderprostitué in Mumbai. In India zijn er ongeveer 1,2 miljoen kinderprostitués. Daarvan is de helft tussen de 11 en 14 jaar oud! Klik op de link voor de documentaire.
Volgens War Child worden er elk jaar 250.000 kinderen ingezet in oorlogen. Vooral in Afrika is dit een groot probleem. De kinderen die in handen vallen van bepaalde bewegingen en militaire groeperingen, worden gedwongen te vechten, te moorden en te plunderen. Foto: de Volkskrant
Ook in het Westen is slavernij nog niet uitgebannen. Bijvoorbeeld in het huishouden werken mensen, vaak immigranten, onder dwang. Foto: Human Rights first
Een sweatshop is een fabriek waar consumptiegoederen onder slechte arbeidsomstandigheden geproduceerd worden. De fabrieksarbeiders werken uren lang dicht op elkaar en krijgen nauwelijks loon. Uit recente onderzoeken blijkt dat veel grote bedrijven hun producten onder zulke omstandigheden laten maken. Foto: Wikipedia
De sectoren waar slavernij voorkomt lopen sterk uiteen: onder andere op vissersboten, in de textielindustrie (de zogenaamde sweatshops), het sekstoerisme, in het huishouden, op plantages en bij de productie van elektronica. Doordat het productieproces steeds ingewikkelder wordt, weten bedrijven vaak niet waar hun grondstoffen vandaan komen of wie de producten maakt - en onder welke omstandigheden. Dit heeft vaak ook niet hun prioriteit. Een ander probleem is dat de (vaak Westerse) consument zich er niet van bewust is hoe zijn/haar consumptiegoederen gemaakt worden, dat eigenlijk ook niet wilt weten of zich te machteloos voelt om het te veranderen.